FRANCHİSE SÖZLEŞMESİNİN İHLALİNE DAYALI OLUMLU ZARARIN TAZMİNİ

T.C
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
ESAS:2017/1605
KARAR:2018/7615

“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada … 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 10/02/2017 tarih ve 2015/506-2017/53 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin asıl ve birleşen davalarda davacı ve davalı vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Asıl ve birleşen davalarda davacı vekili asıl davada, davalı … Şirketi ile müvekkili arasındaki sözleşmeyle müvekkilinin … isim hakkını … için aldığını, davalı … Şirketinin sözleşmeyi ihlal ederek müvekkilinden izin almadan … Kanalboyu bölgesinde diğer davalıya ait yeni bir işletmeye isim hakkını verdiğini ileri sürerek davalılar arasındaki yeni şube anlaşmasının iptaline karar verilmesini istemiştir. Birleşen 2002/279 esas sayılı davada, davalı tarafın sözleşmeyi ihlal ettiğini, bu nedenle müvekkilinin zarara uğradığını ileri sürerek 5.000 TL manevi, 20.000 TL maddi tazminatın tahsiline, davalıya verilen 2120849 seri nolu açık teminat çekinin davacıya iadesine, mümkün olmadığı takdirde iptaline karar verilmesini istemiştir. Birleşen 2009/759 Esas sayılı davada, 2002/279 esas sayılı dava ile kısmi dava açıldığını, müvekkilinin zararının 158.553 TL olarak hesaplandığını, işbu dava ile bakiye kalan 138.553 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Asıl ve birleşen davalarda davalı … Şirketi vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

Asıl davada diğer davalı vekili davaya cevap vermemiştir.

Mahkemece, uyulan bozma ilamı ve tüm dosya kapsamına göre, davacının olumsuz zararının 225.000,00 TL olduğu, toplam beklenen ve beyan edilen kârının 150.000,00 TL olması halinde yatırımın geri ödenmesinden sonra bakiye zararın 75.000,00 TL olduğu, davacının olumlu zararının (kâr mahrumiyetinin) olmadığı ve sabit yatırım tutarı ile birlikte talep edilebilecek tutarın 75.000,00 -TL olduğu gerekçesi ile asıl dava bakımından verilen kararın onanması nedeniyle yeniden karar verilmesine yer olmadığına, birleşen 2002/279 esas sayılı davada menfi tespit talebine bağlı verilen karar kesinleşmiş olduğundan yeniden karar verilmesine yer olmadığına, kar mahrumiyeti ve manevi tazminat taleplerinin reddine, yatırımdan dolayı uğramış olduğu 75.000,00 TL zararın dava tarihinden geçerli yasal faizi ile birlikte davalı … Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinden tahsiline karar verilmiştir.

Kararı, asıl ve birleşen davalarda davacı ve davalı vekilleri temyiz etmiştir.

1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde değildir.

2- Birleşen davalar, franchise sözleşmesinin ihlaline dayalı olumlu zararın tazmini istemine ilişkin olup, mahkemece yazılı gerekçeyle birleşen davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir. Dairemizin 13.10.2011 tarih ve 2009/12597 esas, 2011/12996 karar sayılı ve 19.03.2015 tarih 2014/17087 esas 2015/3876 karar sayılı ilamlarında belirttiği üzere, davacının aynı mahiyette bir işi ne kadar sürede bulabileceği (makul süre) belirlendikten ve bu iş için makul sürede yapacağı masraflar düşüldükten sonra davacının olumlu (kâr mahrumiyeti) zararının tespiti ile sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, mahkemece, davacının aynı mahiyette bir işyeri açması durumunda yapacağı masrafa hükmedilmesi doğru görülmemiş, hükmün açıklanan nedenlerle davalı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 76,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden asıl ve birleşen davalarda davacıdan alınmasına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden asıl ve birleşen davalarda davalıya iadesine, 04/12/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

FRANCHİSİNG SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLI ALACAĞIN TAHSİLİ- İCRA TAKİBİ- İNKAR TAZMİNATI

T.C
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
ESAS:2017/246
KARAR:2018/7932

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ : … (KAPATILAN) 3. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada … (Kapatılan) 3. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 22/03/2016 tarih ve 2012/176-2016/68 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davalılar vekili tarafından istenmiş olduğu anlaşılmakla, duruşma için belirlenen 11/12/2018 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davalı-karşı davacı vekili Av….dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin tatlı sektöründe “tatlıcı tombak” markası ile faaliyet gösterdiğini, faaliyetini kendi açtığı şubeler vasıtası ile üçüncü şahıslara franchise vermek sureti ile devam ettiğini, davalı … ve … ile müvekkili arasında 31/07/2007 tarihinde franchise sözleşmesi imzalandığını, diğer davalı …’nun ise bu sözleşmenin müşterek müteselsil kefili olduğunu, buna göre … ili … ilçesi, … Belediyesi, …Mevkii 265-… Ada ve parsel E blok zemin katta bulunan 9 nolu dükkanın …gıda tarafından işletileceğini, bu dükkanın kira sözleşmesinin … Nakliyat Medikal …Dersane İth.İhr.San.Tur.ve Tic.Ltd.Şti ile müvekkili arasında akdedildiğini, davalıların mecuru alt kiracı olarak kullandıklarını, davalıların kira bedelinin yanı sıra, genel giderler olarak bilinen su, elektrik, doğalgaz, reklam katılım payı gibi giderlerden de sorumlu olduklarını, davalıların 2008 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos ve devam eden aylarına ilişkin kira bedellerini ve elektrik, su, doğalgaz gibi ortak katılım paylarını ödemediklerini, davalıların bu borçlarını ödemedikleri için müvekkilinin asıl kiraya verenin icra takibine muhatap olduğunu, bunun üzerine davalıların aleyhinde … 8. İcra Müdürlüğünün 2009/20977 Esas sayılı dosyasından icra takibi başlatıldığını, ancak davalıların itirazı üzerine takibin durduğunu idida ederek, itirazın iptalini, takibin devamını ve %40’dan az olmamak üzere davalıların kötü niyet tazminatına mahkumiyetlerini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, müvekillerinden …’ın huzurdaki davada pasif husumet ehliyeti bulunduğunu, davacı yanın haksız ve hukuka aykırı iddialarının dayanağı olan franchise sözleşmesinin, davacı ile müvekillerinden şirket arasında akdedildiğini, müvekkili … tarafından kendi adına akdedilmiş bir franchise sözleşmesi olmadığını, … Sulh Hukuk Mahkemesinin 2008/296 D.İş sayılı dosyası ile 30/05/2008 tarihinde alışveriş merkezinin durumu hakkında tespit yapıldığını, rapora göre inşaatın halen devam etmekte olduğunu, inşaat bitmeden de müşterinin gelmesinin mümkün olmadığının anlaşıldığını, tespit ortada iken icra takibinin kötü niyetli olarak, müvekillerini zarara uğratma amacı ile yapıldığını iddia ederek, asıl davanın reddini, davacı-k.davalının %40’dan az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 16.100,00 TL tutarındaki depozito alacağı ve şimdilik 1.000,00 TL franchise bedeli olmak üzere toplam 17.100,00 TL tutarındaki alacığın, franchise sözleşmesinin konusuz kaldığı tahliye tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davacı-k.davalıdan tahsilini talep va karşı dava etmiştir.
Mahkemece, Franchise sözleşmesine konu yerde davalı yanın kiracı olarak bulunduğu beş aylık dönemde aylık 4.567 USD + KDV olmak üzere her ay faturalanacak kira bedelinin üçüncü bilirkişi heyetinin düzenlediği raporda tablo halinde belirtildiği ve Mart 2008 ile Temmuz 2008 tarihleri arasında toplam kira tutarının 33.934,36 TL olduğu, bu miktardan, her ne kadar karşı davada talep konusu edilmiş ise de, kira için verilen depozitonun kira ilişkisinin sonlanması sebebiyle alacak bedelinden düşülmesi gerektiğinden, 16.100,00 TL depozito bedeli ile 2.624,23 TL tahsilat düşüldüğünde, bakiye kira bedelinin 15.210,13 TL olduğu, bu miktara beş aylık dönem için genel gider toplamı olarak bildirilen ve dosyada belgeleri mevcut olan 3.819,53 TL ilave edildiğinde, takipte istenebilir asıl alacak miktarının davalılar …Gıda Şirketi ve … yönünden 19.029,66 TL olduğu ve davacı tarafından … 2. Noterliğince düzenlenen ihtarnamenin davalı yana tebliğ tarihi olan 05/09/2008 tarihinden yani temerrüt tarihinden takip tarihine kadar işlemiş faiz miktarının da 3.622,56 TL olduğu, toplam alacağın ise 22.692,22 TL olduğu anlaşıldığından, itirazın tespit edilen bu miktar üzerinden iptaline, fazlaya ilişkin itirazın iptali talebinin reddine, ödenecek miktar belli olduğu halde davalı yanın icra takibine kötü niyetli olarak itiraz ettiği anlaşılmakla, İİK 67/2 maddesi gereğince 7.611,86 TL icra inkar tazminatının davalılardan tahsiline, karşı dava yönünden ise, yukarıda belirtildiği üzere depozito miktarı asıl davaya konu kira alacağından mahsup edildiğinden, bu davada taleple ilgili yeniden karar verilmesine gerek olmadığından ve icra takibine başlanıldığı sırada ya da dava açıldığı sırada franchise sözleşmesinin feshine ilişkin herhangi bir talep ve durum mevcut olmadığından, karşı davada bu yönde bir talep de bulunmadığından, ödenen bedelin iadesi ile ilgili talebin ise bu aşamada reddine karar verilmiştir.
Kararı davalılar vekili temyiz etmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmaması ile davalılar vekilinin 24/11/2016 tarihli dilekçesine hasren yapılan temyiz incelemesine göre, davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye 1.587,97 TL temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 13/12/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Exit mobile version