T.C
YARGITAY
17. HUKUK DAİRESİ
ESAS:2015/12517
KARAR:2018/11141
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, 23.10.2011 tarihinde davacının yolculuk ettiği trafik sigortasız motorsiklete dava dışı başka bir aracın çarpması ile meydana gelen çift taraflı kazada davacının yaralandığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı geçici ve kalıcı işgücü kaybı nedeniyle 10.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiş, ıslah dilekçesiyle talebini 157.110,75 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı vekili, olayda … taşımacılığı söz konusu olduğunu, davacının müterafik kusurunun bulunduğunu bu nedenlerle hükmedilecek tazminattan indirim yapılması gerektiğini ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre, davanın kabulü ile 157.110,75 TL’nin dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilerek davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-)Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-)Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat ve manevi tazminatı istemine ilişkindir.
Davalı … vekili yargılama aşamasındaki savunmalarında, davacının kazaya karışan araçta … için taşındığını ileri sürerek belirlenecek zarardan indirim yapılması gerektiğini bildirmiştir. … taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda 6098 sayılı TBK’nin 51.maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse … İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. … taşımasından ya da kullanmadan söz edebilmek için yaralanan ya da ölen karşılıksız taşınmış olmalıdır. Taşınan veya kullananın yararının söz konusu olduğu durumda … taşıması ilişkisi gündeme geleceğinden işletenin sorumluluğu genel hükümlere göre değerlendirilecek ve tazminattan indirim yapılacaktır. Bu bakımdan … taşıma ilişkisinin değerlendirilmesinde taşıma ya da kullanmanın kimin çıkar ve yararına olduğunun saptanması önemlidir. Yarar ekonomik olabileceği gibi, ortak toplumsal değerleri de ilgilendirebilir. Ancak taşıma ve kullanmada işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin bir çıkarı veya yararının bulunması halinde … taşımasından söz edilemeyecektir.
Hakim tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de, bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir.
Somut olayda, ceza yargılama dosyası incelendiğinde; davacı müşteki sıfatı ile verdiği ifadesinde dava dışı araç sürücüsü …’ün arkadaşı olduğunu, kazayı yapan aracın sürücüsü sanık … savunmasında “…. olay günü müşteki bana mesaj atarak motorsikletle gezmeyi teklif etti. Yanımda kardeşi … da vardı. Müştekiye ait motorsikleti kullanmam konusunda ikisi de ısrar etti. Benim ehliyetim yok, önce kabul etmedim, sonra çok ısrar edince kullandım. … istikametine İbrahim’in kardeşini almak için gidiyorduk…” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Mahkemece karar verilirken davalı vekilinin … savunması hakkında değerlendirme yapılmamıştır. Bu durumda mahkemece, ceza soruşturma (dosyası) belgeleri de getirtilerek … taşıması bulunup bulunmadığı, %20 oranında … indirimi yapılıp yapılmaması hususu tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-)6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 52. maddesine (818 sayılı BK 44) göre zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir.
Davalı taraf, davacının sürücüsünün alkollü ve ehliyetsiz olduğunu bildiği araca binmesi ve kaskının takılı olmaması nedeniyle müterafık kusurlu olduğunu savunmuştur. Mahkemece, indirim uygulanmamıştır.
Somut olayda, trafik sigortasız araç sürücüsü dava dışı … ehliyetsiz olup, davacı … ile arkadaş olduğu, davacının sürücüsünün ehliyetsiz olduğunu bildiği araca binip binmediği hususu tartışılmamıştır. Ehliyetsiz sürücünün aracına bilerek binmek zararın doğmasına veya artmasına sebebiyet vermektedir.
Bu durumda mahkemece, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 52. maddesi (818 sayılı BK 44) gereğince davacının müterafık kusuru bulunup bulunmadığı, %20 oranında müterafık kusur indirimi yapılıp yapılmaması hususu tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 22/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.