YARGITAY KARARLARI

T.C

YARGITAY

17.HUKUK DAİRESİ

ESAS:2015/19398

KARAR: 2018/9993

“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili, davalının maliki olduğu, müvekkiline zorunlu mali sorumluluk poliçesi ile sigortalı aracın sürücüsünün, sürücü belgesiz ve istiap haddini aşmak suretiyle seyri sırasında araçta yolcu olarak bulunan dava dışı …’ın öldüğünü, ölenin hak sahiplerine müvekkilince ödeme yapıldığını, ödenenin rücuan tahsili amacı ile aşlatılan takibe davalının itiraz ettiğini açıklayıp itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; gerçekleşen riziko ile istiap haddinden fazla yük ve yolcu taşıma ile ehliyetsiz araç kullanma arasında uygun nedensellik bağının bulunmadığı, kazanın salt ve münhasıran bu nedenlerle meydana gelmediği, zararın teminat dışında kalmasını gerektiren hallerin dava konu olayda söz konusu olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir.

Dava, zorunlu trafik sigortası sözleşmesine dayalı tazminat alacağının rücuen tahsili istemine ilişkin olarak başlatılan … takibine itirazın iptali davasıdır.
Bu tür davalarda sigortacı 2918 sayılı karayolları trafik yasasının 95/2. maddesi ve zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartlarının B-4.maddesi gereğince tazminat yükümlülüğünün azaltılması veya kaldırılmasına ilişkin halleri üçüncü kişilere karşı ileri süremeyeceğinden zarar görene ödeme yaptıktan sonra … sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre kendi … ettirenine rücu edebilir.

Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası genel şartlarının B.4.maddesinde … şirketinin sigortalısına rücu edebileceği haller sayılmıştır. B.4.e maddesinde ise; tazminatı gerektiren olayın, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tesbit edilmiş olan istiab haddinden fazla yolcu veya yük taşınması veya patlayıcı, parlayıcı ve tehlikeli maddeleri taşıma ruhsatı bulunmayan araçlarda, bu maddelerin parlama, tutuşma ve infilakı yüzünden meydana gelmiş ise … şirketinin sigortalısına rücu edebileceği düzenlenmiştir.
2918 sayılı yasanın 3. maddesinde ise traktörün; belirli şartlarda römork ve yarı römork çekebilen, ancak ticari amaçla taşımada kullanılmayan tarım araçlar olduğu, istiap haddi(Taşıma sınırı Kapasitesi)nin; bir aracın güvenle taşıyabileceği en çok yük ağırlığı veya yolcu sayısı olduğu belirtilmiştir.

Taşıtın ruhsatında belirtilen taşıma haddinden fazla yük ve yolcu taşınması sırasında meydana gelen zararların teminat dışı kabul edilebilmesi için, riziko ile istiap haddinden fazla yük yada yolcu taşıma arasında uygun “nedensellik bağı”nın bulunması ve kazanın salt bu nedenle meydana gelmesi gerekir.

Somut uyuşmazlıkta, davacıya trafik sigortalı, davalıya ait, istiap haddi 1 kişiden ibaret olan zirai traktör niteliğindeki, davalı sürücünün kendisine ait traktör ile düğüne gittiği, düğün dönüşünde müteveffa ile kardeşlerinin köye gelmek için davalının traktörüne bindikleri, traktöre davalı sürücü haricinde 3 kişinin bindiği, traktörün sağ arka kısmına …’ın, sol tarafına ise … ile müteveffa …’ın bindiği, seyir halinde iken müteveffanın traktörden düştüğü, araç sürücünün ve araçta bulunan diğer yolcuların müteveffanın traktörden düştüğünü bir süre fark etmedikleri ve müteveffanın traktörde olmadığını anladıklarında ve geriye baktıklarında müteveffanın yerde yaralı vaziyette yattığını gördükleri, müteveffanın olay yerinde vefat etmiş olduğu, ceza yargılamasında alınan rapora göre davalı sürücünün 2918 sayılı Yasanın 84. maddesinde yer alan sürücülere ait diğer kusurlar ile ve aynı Yasanın 65/1-a maddesinde düzenlenen taşıma sınırı üzerinde yolcu almak kuralını ihlal ettiği, müteveffanın da aynı kanunun yolculara ait Kod 4’te belirtilen taşıt dışında “çamurluk vs.” seyahat etmek kuralına aykırı davranışı nedeniyle olayda kusurlu bulunduğu anlaşılmıştır.

Olayda ölenin hak sahiplerine davacı tarafından 23.498,38 TL destekten yoksunluk tazminatı ödenmiş, aracın istiap haddinin aşılması ve sürücünün ehliyetinin bulunmaması nedeniyle sigortalıya rücu hakkının doğduğu gerekçesiyle davacı tarafından … ettiren aleyhine başlatılan takibe itiraz nedeni ile açılan eldeki davanın yargılaması sonucunda yerel mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.

2918 sayılı ….nun 65/a maddesinde taşıma sınırı üstünde yolcu alınması yasaklanarak aykırı davranışlar yaptırıma bağlanmış, Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 131. maddesinde “Lastik Tekerlekli Tarım Traktörlerinin Karayolunu Kullanmaları ve Yük ve İnsan Taşıması Esasları” düzenlenmiş, Karayolları Motorlu araçlar … Genel Şartlarının sigortacının işletene rücu hakkı başlıklı B.4.e maddesinde de “…tazminatı gerektiren olayın … yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması… ” yüzünden meydana gelmiş ise sigortacının işletene rücu edebileceği belirtilmiştir.
Olayda; müteveffanın istiap haddi 1 yolcu olan ve yolcu taşımaya müsait olmayan traktörün çamurluğu üzerine oturduğu, traktörden düşerek vefat ettiği konusunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.

Mahkemece hükme esas alınan raporda; gece vakti, traktörün sol çamurluğunun önündeki demir üzerinde ayakta yolcu olarak bulunan müteveffanın bulunduğu yerden düşmesi ile sol arka tekerin üzerinden geçtiği, sürücü ve kaza esnasında araçta çamurluk üzerinde yolcu olarak bulunan tanık ifadelerine göre sürücünün her hangi bir sevk ve idare hatası bulunmadığı, her ne kadar araçta istiap haddi üzerinde yolcu bulunmakta ise de, bu durumun kazanın oluşumuna etkisi olmadığı, kazanın nizamlara aykırı şekilde araç dışında traktörün solunda demir üzerinde ayakta yolculuk eden müteveffanın dengesini kaybedip düşmesi ve traktörün sol arka tekerinin üzerinden geçmesi ile meydana geldiği bu haliyle sürücü belgesi bulunmamasının kazanın oluşumunda etken olmadığı, aynı şekilde her ne kadar istiap haddi üzerinde yolcu taşımakta ise de, söz konusu husussun kazanın oluşumunda etkisi bulunmadığı, kazanın müteveffanın bulunduğu yerden dengesini kaybederek düşmesi ile meydana geldiği belirtilmiştir. Mahkemece bu rapor hükme esas alınarak davanın reddine karar verilmiştir. Eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulamaz.

Mahkeme hükmünün gerekçesinde sürücünün ehliyetinin bulunmaması ve istiap haddinden fazla yolcunun taşınmasının kazaya etkileri tartışılmış ise de davalı işletenin, yönetmeliğin anılan hükümlerini ihlal edip etmediği, 2918 sayılı yasanın 65/1-a maddesine aykırı hareket edip etmediği, yönetmeliğin 131. maddesine göre de yasaklanan eylemlerin söz konusu olayda gerçekleşip gerçekleşmediği, trafik sigortası genel şartlarının 4-e maddesinde belirtilen “…yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması…” maddesine göre müteveffanın ölümü ile yasaklanan şekilde araçta taşınması arasında illiyet bağının bulunup bulunmadığı araştırılmamış ve tartışılmamıştır. Buna göre mahkemece anılan hususlarda araştırma yapılarak müteveffanın yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda, traktörün demir ayaklığı üzerinde taşınmasının davacı sigortanın davalı … ettirene rücu hakkını doğurup doğurmadığının tartışılarak sonucuna göre bir karar verilmek üzere hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 01/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.