BOŞANMANIN GENEL SEBEPLERİ:

Boşanma davasının genel sebepleri kanunda sınırlı olarak sayılmamıştır. Boşanmanın genel sebeplerine örnek verecek olursak hakaret, kavga, şiddet, geçimsizlik, anlaşamama vb. gibi bir çok sebep boşanmanın genel sebeplerine dahildir. Mahkeme bu sebepleri inceler, yerinde görürse boşanmaya karar verebilir. Mahkeme davacı tarafından ileri sürülen sebepleri için boşanma için gerekli görmez ise boşanma talebinin reddine karar verebileceği gibi eşlerin bir süreliğine ayrı yaşamalarına da karar verebilir.

ANLAŞMALI BOŞANMA:

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu MADDE 166/3 VI. Evlilik birliğinin sarsılması: Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.

ÇEKİŞMELİ BOŞANMA (ŞİDDETLİ GEÇİMSİZLİĞE DAYALI BOŞANMA)

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu MADDE 166 VI. Evlilik birliğinin sarsılması Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir. Yukarıdaki fıkrada belirtilen hallerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.

Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.

Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.

Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi halinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.

BOŞANMANIN ÖZEL SEBEPLERİ

Boşanmanın özel sebepleri Türk Medeni Kanununda düzenlenmiş olup sınırlı sayıda olan bu sebepler hüküm altına alınmıştır. Boşanmanın özel sebeplerini başlıklar halinde inceleyeceğiz.

ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu MADDE 161 Zina: Eşlerden biri zina ederse, diğer eş boşanma davası açabilir. Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her halde zina eyleminin üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer. Affeden tarafın dava hakkı yoktur.

HAYATA KAST, PEK FENA MUAMELE BOŞANMA

4721 S.lı Türk Medeni Kanunu MADDE 162 II. Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış Eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle boşanma davası açabilir. Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her halde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer. Affeden tarafın dava hakkı yoktur.

SUÇ İŞLEME VE HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRDÜRMEYE DAYALI BOŞANMA

4721 S.lı Türk Medeni Kanunu MADDE 163 III. Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir.

TERK NEDENİNE DAYALI BOŞANMA

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu MADDE 164 IV. Terk (Değişik madde 6217 sayılı 31.3.2011 tarihli kanun madde 19)Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hakim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir. Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır. Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hakim veya noter, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi halinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilan yoluyla yapılır. Ancak, boşanma davası açmak için belirli sürenin dördüncü ayı bitmedikçe ihtar isteminde bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz.

AKIL HASTALIĞINA DAYALI BOŞANMA

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu MADDE 165: V. Akıl hastalığı Eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hale gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir.